Coronacrisis heeft grote impact op omzet Belgische zelfstandigen

In het kader van de Financiële Gemoedsrust Barometer van levensverzekeraar NN hebben we tussen maart 2020 en maart 2021 4.415 Belgen, waarvan 438 zelfstandigen, bevraagd. Uit de resultaten blijkt dat heel wat zelfstandigen het financieel moeilijk hebben door de coronacrisis. De helft geeft aan dat zijn omzet het voorbije jaar gedaald is.

Daling omzet zelfstandigen

Zelfstandigen zien omzet dalen

Het zijn moeilijke tijden voor zelfstandigen en ondernemers. 17% ervaart financiële moeilijkheden, meestal als gevolg van een dalende omzet. De helft van de zelfstandigen zag zijn omzet sinds het begin van de crisis dalen. Bij 32% was dat een daling van meer dan 25%. Vooral niet-hogeropgeleiden hebben het zwaar te verduren, bij hen kreeg maar liefst 42% te maken met een omzetsdaling van meer dan 25%.

Daling omzet zelfstandigen
Grafiek 1: omzet zelfstandigen sinds de start van de coronacrisis

Belang van steunmaatregelen

In maart 2021 gaf zo’n 28% van de zelfstandigen aan dat ze voor het voortbestaan van hun activiteit afhankelijk zijn van de steunmaatregelen van de overheid. 13% vreest voor een faillissement in 2021. Bij niet-hogeropgeleiden stijgt dat cijfer tot 27%.

36% heeft het afgelopen jaar al overwogen er de brui aan te geven, bij niet-hogeropgeleiden is dat zelfs 50%.

Niet alle zelfstandigen in slechte papieren

Toch ervaart 32% van de zelfstandige helemaal geen financiële moeilijkheden door de crisis. Ook hun financiële gemoedsrust blijft relatief hoog (63,7), enkel gepensioneerden scoren nog beter met 65,5. Het effect van de omzetdaling op de financiële gemoedsrust is desalniettemin niet te onderschatten. Bij zelfstandigen die financiële moeilijkheden ondervinden door de crisis daalt de gemoedsrust tot 49,4, wie vreest voor een faillissement heeft nog een lagere score: 47,9.

“Een deel van de zelfstandigen kon zichzelf heruitvinden tijdens de crisis. Er ontstonden veel creatieve oplossingen, denk maar aan de overschakeling op een onlineshop of take-away. Anderen maakten werk van uitgestelde verbouwingen of ontwikkelden een volledig nieuw businessmodel. Daarnaast hebben zelfstandigen ook een goede financiële kennis. Ze komen regelmatig in contact met hun boekhouder, of doen hun boekhouding zelf, waardoor ze een goede kennis van hun financiën hebben. Ze stellen hun financiële toekomst veilig. En die financiële planning brengt ook rust, het zorgt ervoor dat je weet waar je aan toe bent. Zo is er minder snel reden tot paniek, ook wanneer het zwaar is. Toch mogen we niet minimaliseren, er zijn heel wat zelfstandigen die het zwaar hebben en nu afhangen van de steunmaatregelen. Wanneer die wegvallen, zullen er ook opnieuw verschuivingen komen”, legt Bart Chiau uit, Senior Expert bij NN en professor aan de faculteit economie van de UGent.

Financieel beter voorbereid dan loontrekkenden

Zelfstandigen geven hun financiële kennis een betere score dan loontrekkenden (39% van de zelfstandigen geeft zichzelf een goede score versus 22% van de loontrekkenden). Ze bereiden zich financieel gezien ook beter voor op de toekomst dan loontrekkenden (42% versus 33%) en beschikken over meer spaarreserves, financiële producten en andere investeringen. Desondanks zou 59% van de zelfstandigen zijn familie of vrienden niet aanraden om ook op zelfstandige basis te beginnen werken.

Daling omzet zelfstandigen
Grafiek 2: vergelijking loontrekkenden versus zelfstandigen

Tegenover maart vorig jaar, toen de financiële gemoedsrustindex nog 59,6/100 was, is de index nu opnieuw een stukje gestegen, tot 61,2/100. Test zeker ook eens hoe het gesteld is met jouw financiële gemoedsrust.

In november 2021 wordt de barometer herhaald om ook de evoluties op lange termijn in kaart te kunnen brengen. Ontdek hier meer resultaten van eerdere onderzoeken naar de financiële gemoedsrust van de Belgen.